HIVI KWELI RAIS TENGA UMESHINDWA KUWAJIBU WADAU NINI TATIZO LA MCHAKATO WA UCHAGUZI HUU WA TFF NA KUWATAKA WAGOMBEA WAFUATE UTARATIBU WA KUOMBA REVIEW AU KWENDA FIFA NA IKIWEZEKANA CAS ? KAMA UNA PEPESA!

Rais wa shirikisho la soka nchini Leordigar Chilla Tenga.

 Rais wa shirikisho la soka nchini Leodigar Chila Tenga jana alifanya mkutano na waandishi wa habari uwanja wa taifa jijini Dar es Salaam kwa lengo la kutolea ufafanuzi juu ya sakata la mchakato wa uchaguzi mkuu wa shirikisho la soka nchini TFF nchini na ule wa bodi ya ligi, kufuatia kuwepo na malalamiko ya baadhi ya wagombea kufuatia kuenguliwa kwao katika kinyanyiro cha uchaguzi huo na kamati ya rufaa ya uchaguzi chini ya mwenyekiti Iddi Mnginjola.

Maamuzi ya kamati hiyo yaliibua maswali mengi kwa wagombea, jamii ya wapenda soka na wadau wa mchezo huo nchini, huku baadhi ya wagombea tayari wakitinga mahakamani na wengine kuanza kufikiria kuelekea mahakamani kupinga maamuzi hayo wakitishia kuelekea huko kuzuia uchaguzi huo ulipangwa kufanyika hapo awali tarehe 24/02/2013 kabla ya kusitishwa na kamati ya uchaguzi hii leo.

Fukuto la pingamizi lilianzia pale kamati ya uchaguzi inayoongozwa na mwenyekiti wake Deogratius Lyato alipowaengua wagombea kadhaa wa nafasi mbalimbali kutokana na kile kilichoelezwa kuwa wagombea hao hawakukidhi sifa za kupewa uongozi ndani ya TFF huku vigezo na sifa hizo zikianzishwa kuwa ni pamoja na wagombea kukosa uadilifu na kutokuijua vizuri katiba ya TFF na wengine ni kutokana na kutokuwa na upeo wa mambo ya uongozi wa mpira.

Sababu zilizo tolewa kwa kweli zilizua maswali mengi na kuanza kuleta mtafaruku mkubwa kiasi kiasi kufikiriwa kuwa kuna hali ya mizengwe imeigubika uchaguzi huo.

Deogratius Lyato

Walioenguliwa mapema na kamati ya uchaguzi chini ya Deogratius Lyato ni pamoja na Omari Mussa Nkwarulo aliyeomba kuwania urais na Michael Richard Wambura aliyejitosa katika kinyang’anyiro hicho akiomba nafasi ya Makamu wa Rais.

Wengine waliochujwa wakiomba kugombea nafasi ya ujumbe wa Kamati ya Utendaji ni Abdallah Hussein Musa, Mbasha Matutu, Charles Mugondo, Ayubu Nyaulingo, Nazarius Kilungeja, Eliud Peter Mvella, Farid Nahdi, Omari Isack Abdulkadir na Shafii Kajuna Dauda.

Kwa upande wa uchaguzi wa Bodi ya Ligi Kuu aliyechujwa ni Christopher Peter Lunkombe aliyekuwa akiomba nafasi ya ujumbe katika Kamati ya Uendeshaji.

Hata hivyo baadaye kamati ya rufaa ya uchaguzi ya TFF ilipokea rufaa mbalimbali kupinga uamuzi wa Kamati ya Uchaguzi ya TFF kuhusiana na uchaguzi utakaofanyika Februari 22 na 24 mwaka huu.

Waliowasilisha rufani mbele ya Kamati hiyo inayoongozwa na Iddi Mtiginjola ni pamoja na waombaji uongozi saba walioenguliwa katika kinyang’anyiro hicho. Warufani hao ni Omari Mussa Nkwarulo na Michael Richard Wambura walioomba kugombea urais na umakamu wa rais.

Iddi Mtinginjola.

Wengine ambao waliomba ujumbe wa Kamati ya Utendaji kuwakilisha kanda mbalimbali ni Farid Nahdi (Morogoro na Pwani), Mbasha Matutu (Shinyanga na Simiyu), Omari Isack Abdulkadir (Dar es Salaam), Eliud Peter Mvella (Iringa na Mbeya) na Shaffih Kajuna Dauda (Dar es Salaam).

Warufani wengine ni wadau ambao waliweka pingamizi dhidi ya baadhi ya waombaji uongozi katika TPL Board na TFF, pingamizi ambazo zilitupwa mbele ya Kamati ya Uchaguzi ya TFF kwa sababu za kiufundi.

Wadau hao waliokata rufani ni Agape Fue dhidi ya Kamati ya Uchaguzi TFF kupinga kumpitisha Jamal Malinzi kugombea urais, Medard Justinian dhidi ya Kamati ya Uchaguzi TFF kupinga kumpitisha Athuman Nyamlani kugombea urais, na Frank Mchaki dhidi ya Kamati ya Uchaguzi TFF kupinga kumpitisha Hamad Yahya kugombea uenyekiti wa TPL Board.

Kamati ya rufaa ya bwana mtinginjola iliketi kupitia rufaa hizo na kutoa maamuzi ambayo yalionekana kuzidi kuichanganya jamii ya wapenda soka kiasi mpaka baadhi wadau na viongozi wa nchi walionekana kuibuka na kuhoji kulikoni na kujaribu hata kupinga maamuzi hayo ya kamati ya rufaa ya uchaguzi ambayo ni kamati huru ya TFF.

Miongoni mwa vingozi hao naibu waziri wa habari utamaduni na michezo Amos Makalla ambaye alijitambulisha kama mdau ambaye alisikika kupitia redioni( Clouds fm na Redio one stereo) akitoa kauli ambayo kwa namna moja ama nyingine ilizidi kuibua hasira za wadau na kutoa mawazo yao kwa hisia kali kupinga maamuzi hayo kwa kumuunga mkono.

Maamuzi ya kamati ya Iddi Mtinginjola yalikuwa ni kama ifuatavyo;

Kanda ya Dar es Salaam rufaa ya Shafii Dauda imeshinda na hivyo basi jina lake limerudishwa katika kinyanyiro cha uchaguzi na kwamba maamuzi ya kamati ya uchaguzi yametengeluliwa.

Kanda ya Dar es Salaam, Omari Abdulkadiri rufaa ya yake imeshindwa na hivyo maamuzi ya kamati ya uchaguzi yamebaki kama yalivyo.

Faridi Mbaraka Salim Nahdi rufaa yake imeshindwa kwa kushindwa kutofautisha miaka yake ya kuzaliwa kati 1966 na kuonekana amezaliwa 1972 .

Eliudi Peter Mvela rufaa yake imeshindwa kwasababu ya kutokuwajibika kwenye kamati ya utendaji akiwa mjumbe wa kamati ya utendaji alipashwa kutetea kile walicho kubaliana ndani ya kamati ya utendaji lakini alikwenda kinyume na kile walichokubaliana ndani ya kamati ya utendaji kwa mujibu wa ibara 36(3) ya katiba ya tff na ibara ya 12(1)(b)(d).

Kanda ya Shinyanga Mbasha Matutu rufaa yake imeshindwa kwa kuingilia mchakato wa uchaguzi kushiriki kuandaa pingamizi dhidi ya mgombea mwenzake kwani imethibitika alishiriki kutaka wenzake washindwe, hivyo alikosa uadilifu kwa mujibu wa kifungu namba 9(7) cha katiba ya TFF.

Mwenyekiti wa bodi Ahmed Yahya aliwekewa pingamizi kuwa yeye si mwenyikiti halali wa Mtibwa Sports klabu, kamati imeaangalia katiba ya Mtibwa imeonekana kuwa mwenyekiti aliaacha madaraka yake na madaraka yake yakaenda kwa makamu mwenyekiti ambaye alikuwa na mamlaka ya kuitisha mkutano ambao ndio ungemchagua mwenyekiti na kuendelea mpaka mkutano mwingine.

Kwa mujibu wa katiba ya Mtibwa makamu mwenyekiti alitakiwa kuitisha mkutano wa kumchagua lakini badala yake alikwenda kwenye bodi na kumkasimu madaraka ya mwenyekiti jambo ambalo si halali kwa mujibu wa katiba ya Mtibwa, hivyo kamati imebaini kuwa si mwenyekiti wa halali wa Mtibwa.

Kwa upande wa rufaa ya Michael Richard Wambura ambaye anawania nafasi ya makamu wa Rais imeshindwa kwasababu hana sifa ya uadilifu.

Mtiginjola amesema amri iliyotolewa na kamati ya rufaa ya jaji Mkwawa haijabadilishwa mpaka sasa na kwamba maamuzi ya kamati ya jaji Mkwawa kwamba Wambura hana uadilifu yako palepale.

Mtiginjola amesema Wambura alitakiwa kudai haki yake kupitia mahakama ya michezo ya kimataifa (CAS), kukata rufaa dhidi ya maamuzi ya kamati ya jaji Mkwawa.

Katika nafasi ya Rais, mkata rufaa Omari Mussa Mkwaruro, rufaa yake imeshindwa kutokana na kuonekana hana upeo wa kutosha juu ya mambo ya soka na kutokuijua katiba ya TFF.

Mkwarulo alishindwa kujibu hata swali la mipango yake ya baadaye endapo atashinda kiti cha Rais wa TFF, ambapo alitoa majibu ya kushangaza kwani alisema ataanzisha mashindano ya soka ambayo yatakwenda mpaka Malawi na watu wenye mabasi ndio watakao peleka wachezaji, jambo ambalo liliishangaza kamati yake, hivyo kamati imeona kuna udhaifu mkubwa wa upeo wake katika masuala ya soka na katiba ya TFF.

Kwa upande wa rufaa aliyokatiwa Jamali Emily Malinzi, ni mwamba Malinzi amekosa sifa ya uzoefu katika uongozi wa kujishughulisha na mambo ya soka kwa kipindi mfululizo cha miaka 5 kwa mujibu wa kifungu cha 9(3) , licha ya kwamba kuna ushahidi kuwa alikuwa katibu wa Yanga kutoka 2003 mpaka 2006 mwenyekiti wake alikuwa Fransis Kifukwe, lakini hajatimiza miaka 5.

Ushahidi mwingine ni kuwa yeye kama mwenyekiti wa chama cha soka mkoa wa Kagera nafasi ambayo aliipata mwaka jana bado hajatimiza miaka 5 na pia hakuna ushahidi mwingine wowote ulionyesha kuwa amekuwa kiongozi wa michezo sehemu nyingine yoyote.

Pili katika suala la uadilifu kuna taarifa kuwa Malinzi alipinga kuunga mkono maamuzi na maagizo ya shirikisho la soka duniani FIFA ambayo yanawataka wanachama wake ikiwemo TFF kufanya mabadiliko katika katiba zao kwa kuundwa kamati mbalimbali ndani kama vile kamati ya rufaa ya uchaguzi, jambo ambalo lilikuwa ni maagizo ya FIFA, Malinzi akiwa kiongozi wa soka wa mkoa wa Kagera ambao ni wanachama wa TFF alipingana na mabadiloko hayo ambapo aliwaita waandishi wa habari kuelezea juu ya pingamizi hilo.

Mgombea aliyeenguliwa na kamati ya rufaa ya uchaguzi ya TFF Jamali Emily Malinzi.

 Kwa mujibu wa Mtinginjola amesema kamati yake iliona kuwa hatua hiyo ya Malinzi endapo atapitishwa na kuchaguliwa kuwa Rais atairejesha nyuma TFF katika kipindi ambacho FIFA ilitaka kuifungia TFF kwa sababu za kukinzana na maamuzi yake jambo ambalo Malinzi kama mgombea anakosa sifa chini ya ibara 9(3) cha katiba ya TFF.

Malinzi amekosa sifa chini ya vifungu mbalimbali ikiwa ni pamoja vifungu vya uchaguzi 9(3) kifungu namba 29, 39(3), 12(b)(d) na kwamba rufaa dhidi yake iliyokatwa na Agape Fueyake imeshinda.

 Rufaa dhidi ya Athumani Nyamlani imeshindwa kutokana na mrufani kushindwa kutoa ushahidi na maelezo ya kina juu ya kile alichokuwa anakipinga dhidi ya Athumani Jumanne Nyamlani.

Medard Justinian alikata rufaa dhidi ya Nyamlani kwa madai ya kutokuwa muadilifu kwani Nyamlani aliisababishia hasara TFF kwa kuisababisha mamlaka ya mapato Tanzania TRA kuipiga faini TFF jambo ambalo Medard alishindwa kulithibitisha mbele ya kamati ya rufaa ya uchaguzi ya TFF kwa kutoa hoja na vielelezo juu ya madai yake hayo.

Shauri la pili dhidi ya Nyamlani ilikuwa ni mrufani kuona kwamba Nyamlani ni mtumishi wa serikali kama hakimu hivyo haitakuwa sahihi kwa Nyamlani kuitumikia TFF wakati huohuo akiwa pia ni mtumishi wa serikali kama hakimu akihoji ikiwa Nyamlani atahamishwa kituo cha kazi na kupelekwa nje ya mkoa wa Dar es Salaam itakuwaje, jambo ambalo limepigwa kumbo na kamati ya rufaa ya uchaguzi ya TFF, kwani kwasasa bado Nyamlani ni makamu mwenyekiti wa TFF nafasi ambayo ameitumikia akiwa ni hakimu na hakuna malalamiko yoyote yaliokuja kwamba ameshindwa kazi zake akiwa hakimu na akiwa makamu wa mwenyekiti wa TFF, hivyo kamati ya rufaa ya TFF imeitupilia mbali rufaa hiyo dhidi ya Athumani Jumanne Nyamlani.

Rufaa ambayo iliibua hoja na hata hasira kwa wadau ilikuwa ni ya kumuondoa katika kinyang’anyiro Jamali Malinzi, na sababu zilizo tolewa na kamati ya rufaa ya uchaguzi kutokueleweka vizuri kwa mgombea mwenyewe na wadau kwani kwa kumuondoa Malinzi ni kwamba katika nafasi ya Rais anabaki mgomea mmoja tu Athumani Nyamlani lakini mbaya zaidi ni vipi Malinzi aondoke kwa kigezo cha kukosa uzoefu wakati walishawahi kuingoza klabu kubwa nchini kama Yanga kuanzia 2012-2015 na pia kwasasa ni mwenyekiti wa chama cha soka mkoa wa Kagera.

Sababu ya pili ya kwamba Jamali Malinzi aliongoza kikao cha chama cha soka mkoa wa Kagera kwa lengo la kupinga utaratibu wa kufanya mabadiliko ya katiba ya TFF kwa njia ya waraka tofauti na katiba ya TFF inavyosema na kwamba Jamali Malinzi alikosa uadilifu.

Akijibu maswali ya waandhishi wa habari wakati wa mkutano wake wa jana Rais Tenga alikiri kuwa huko nyumba wakati akiutambulisha waraka aliwahi kusema kuwa suala la waraka lilikuwa ni demokrasia hivyo wajumbe wa mkutano mkuu walikuwa na hiari ya kukubali au kukataa na kwamba hili lilikuwa ni suala la demokrasi.

Hoja ikaibuka iweje kamati ya rufaa ya uchaguzi ilimuengua Jamali kwa kigezo hicho wakati kumbe wajumbe walikuwa wakitumia demokrasi juu ya kukubali au kukataa waraka huo. 

Rais Tenga alishindwa kujibu swali hilo na badala yake akasema yeye kama Rais na wadau kwa ujumla hawana sababu ya kupinga justice na kwamba kunatikiwa kuwepo na nguvu ya hoja na akasema mgombea anaweza kupitia njia ya kuomba mapitio mapya ya maamuzi ya kamati ya rufaa ya uchaguzi(review) au anaweza kwenda kwa wakubwa akimaanisha kwenda FIFA na CAS(mahakama ya kimataifa ya michezo).

Tenga pia akasema matumaini bado yapo licha ya kwamba hana uhakika kwakuwa kuna review na kuna uwezekano wa kwenda FIFA na CAS na kwamba wao kama TFF wako tayari kutoa msaada kwa mtu ambaye atataka msaada wa kudai haki kupitia vyombo hivyo na kwamba endapo wataulizwa na FIFA wako tayari kuwaita kuwaonyesha nini kilicho amualiwa na kamati na kuwaruhusu FIFA kufanya uchunguzi lakini pia wana nafasi ya kwenda CAS (mhakama ya michezo ya dunia).

Jambo lingine ambalo Rais Tenga alionekana kubabaisha majibu yake kwa waandishi wa habari ni juu ya kutetea suala matumizi ya waraka kupitisha mabadiliko ya katiba wakati katiba ya TFF ina zungumzia kuwa mabadiliko ya katiba yatakuwa yakifanywa na mkutano mkuu (General Assmbley).

Majibu ya Rais Tenga yalishindwa kuwaridhisha waandishi walio wengi kuwa katika karne ya 21 mkutano mkuu unaweza kufanywa kwa njia kama hiyo au kwa kupitia njia ya simu( tele-conference) kitu ambacho ni kipya na hakipo katika katiba ya TFF.

Pia Tenga alijitetea kuwa utaratibu huo ulilazimika kutumika kutokana na matatizo ya kifedha na kwamba hilo lilikuwa ni suala la muongozo wa FIFA na kwamba mabadiliko hayo yalipaswa kufanyika kwa haraka.

Swali lingine lilikuwa ni kuhusu sifa ya miaka mitano kwa mgombea wa nafasi ya uongozi kupitia bodi ya ligi (TPL Board) kwani katika mchakato wa uchaguzi kuna baadhi ya wagombea wamepitishwa kugombea nafasi ya uongozi katika bodi hiyo ilhali sifa hiyo wakionekana hawana, ambapo Rais Tenga alishindwa pia kujibu swali hilo na badala yake akajibu kwa ujumla pia swali hilo hapaswi kulijibu yeye kwa kuwa bado nafasi iko kwenye review na kwamba kama kuna mtu anaona ameonewa anaweza kujenga hoja juu ya hilo ili aweze kupata haki yake.

Hoja nyingine ilikuwa ni juu ya sifa ya wajumbe wa kamati mbalimbali ambao wamekuwa wakitoa maamuzi ambayo katika hali ya kawaida majibu yake yako wazi, licha ya kwamba wajumbe wa kamati za uchaguzi na kamati ya rufaa ya uchaguzi wajumbe wake ni wanasheria.

Hapo ndipo suala la mtu aliye mkatia rufaa Jamali Emily Malinzi, Agape Fue lilipo ibuka na kuchukua nafasi yake ambapo muuliza swali alihoji juu ya ni sifa zipi zinatumika kuwateua wajumbe wa kamati ya uchaguzi na kamati ya rufaa ambao wengi ni wanasheria.

Hoja ilikuwa kamati ya uchaguzi ya Deogratius Lyato iliondoa pingamizi la Agape Fue katika kamati ya uchaguzi kutokana na kwamba mwekaji wa pingamizi hilo hakuonekana wakati wa kusikilizwa kwa pingamizi lake kabla ya Agape Fue kurejea tena katika kamati ya rufaa ya uchaguzi ya Iddi Mtinginjola ambapo pia hakuonekana wakati wa kusikilizwa shauri lake.

Kamati ya Mtinginjola ilitangaza kuwa rufaa ya Agape Fue imeshinda na kumuondoa Jamali Malinzi katika kinyanganyiro wakati mtu huyo hajaonekana wala hajulikani ni nani na yuko wapi na ana jinsia gani, vipi rufaa hiyo ikapitishwa wakati yeye mkata rufaa haonekani mbali ya kumtumia wakili wakati wa kusikilizwa shauri la Malinzi kinyume cha sheria.

Rais Tenga alishindwa kujibu swali hilo kwa mara nyingine tena ambapo aliendelea kulijibu kwa kutaka wapingaji wa maamuzi ya kamati ya rufaa ya uchaguzi wajenge hoja na kudai haki yao kupitia review, kwenda FIFA na CAS jambo ambalo kimsingi ni kwamba Rais Tenga alishindwa kujibu kutoa majibu stahiki.

Swali ni je wakati uchaguzi ukiwa umepangwa kufanyika tarehe 24/02/2013 muda wa kupitia upya rufaa, kwenda FIFA na CAS unatoka wapi wakati ni siku saba tu zimesalia kabla ya uchaguzi huo kufanyika.

Na je hotuba na majibu ya Rais Tenga yalipaswa  kuja wakati huu ambapo uchaguzi uwewadia.

Pengine wengi walitarajia Rais Tenga angekuja na majibu chanya zaidi ambayo yangeweza kutuliza hali ya hewa tofauti na ilivyo sasa ambapo wengine wamesha kwenda mahakamani na kinacho subiriwa ni amri ya mahakama(samance) ya kusimamisha uchaguzi huo.

Mapema kabla ya mkutano wa Tenga kukutana na waandishi wa habari, kulikuwa na kikao cha kamati ya utendaji ya TFF kilichokuwa kikifanyika hapo hapo uwanja wa taifa ambacho kilikuwa kinajadili juu ya mustakabali wa hali ya mchakato wa uchaguzi na mustakabali wake.

Bila shaka hayo ndio matokeo ya sehemu ya maamuzi yao ambayo Tenga alikuja kuwasilisha kwa wadau kupitia kwa waandishi wa habari.

Labda niseme tu na haya ni maoni yangu, kuwa Tenga ameunda kamati nyingi kwa umakini mkubwa sana na kamati hizo zimeijengea heshima kubwa TFF, lakini kwa haya yanayotokea sasa si Mntinginjola na Lyato pekee wanaodhalilika na kushushiwa heshima zao bali pia hata Tenga mwenyewe kwa kuwa maamuzi mengi ya kamati hizi mbili hayakuzingatia matakwa ya katiba na kanuni za uchaguzi za TFF.

Hatujui wakati Ashfrod Mamelod akitarajiwa kuwasili nchini jumatatu kwa ajili ya kusimamia zoezi la uchaguzi wa TFF, nini ataandika kuhusu uchaguzi huu ambao mwelekeo wake kuvurugika kabisa na pengine kuingiliwa na serikali na kisha Tanzania kufungiwa katika soka la kimataifa linalo simamiwa na FIFA.

Mungu tusaidie, Mungu ibariki Afrika, Mungu ibariki Tanzania.